Kurukahveci Mehmet Efendi dükkanının kıssası kitaplaştı: 150 yıldır o kahvenin kokusu çarpar

AliDayı

New member
R. RUVEYDA OKUMUŞ

Türkiye’nin esaslı kurumlarından biri olan Kurukahveci Mehmet Efendi’nin kıssası Kuru-kahveci Mehmet Efendi Mahdumları’nın 150 Yılı isimli kitapla kahve severlerin ilgisine sunuldu.

1871 yılından bu yana kahveyi bir sanat üzere işleyen Kurukahveci Mehmet Efendi ve kahvenin tarihine ait bir yolcuğu çıkaran kitap Suna Altan editörlüğünde hazırlandı. Yapıtta doküman ve fotoğraflar eşliğinde kahvenin 150 yıllık tarihi ve kültürümüzdeki yerine ışık tutuyor.




Kurukahveci Mehmet Efendi Mahdumları’nın 150 Yılı kitabı, Türkiye’nin en eski kahve markasının enteresan öyküsüne şahitlik ediyor. Kitap yalnızca muhtevası ile değil görselliğiyle de son derece ilgi cazibeli. Ünlü fotoğraf sanatkarı Manuel Çıtak’ın günümüz fotoğraf çekimleri ve Kerem Yaman’ın etkileyici grafik tasarımı dikkat çekiyor.




Kurukahveci Mehmet Efendi’nin torunu ve aile şirketinin üçüncü kuşak yöneticilerinden Mehmet Kurukahveci kitabın ortaya çıkışını şöyleki anlatıyor:



“Babamla Eminönü’ndeki dükkânımıza birinci gittiğimde 10 yaşındaydım. Kahve kokusu sokağa girer girmez çarptı beni. Dükkâna girdik, değirmenler çalışıyor, hassas tartılarda tartılan kahveler sokakta bekleyen müşterilere dağıtılıyordu. Büyülenmiştim, sonraki gün bir daha gitmek istedim dükkâna. Bu seyahatler, askerden dönene kadar aralıklarla devam etti. Askerlik nazaranvim 1978’in başında bitti ve aile şirketinde tam vakitli olarak çalışmaya başladım, birkaç sene daha sonra kardeşim Hulusi Kurukahveci de ortamıza katıldı… Türk kahvesinin ikramı, kültürümüzde her vakit sevginin, hürmetin, konuğa verilen pahanın de göstergesi oldu. Kurukahveci ailesi olarak bu bedellerle anılmak, her fincan kahveyle bir daha kahveseverlerin teveccühüne layık olmak ise en büyük ödülümüz. 150 yıldönümümüzde hazırlanan bu kitap, bizim için kahveyi birlikte tadıp bir arada içtiğimiz pahalı kahveseverlere teşekkür etme vesilesidir.”

1933 yılında Galatasaray Lisesi’nde kurulan Yerli Mallar nSergisi’nde Kurukahveci Mehmet Efendi standı


Babası Hacı Hasan Efendi’nin küçük aktariye dükkânında kahveyi müşterisinin gözü önünde öğütüp, küçük kese kâğıtlarında satışa sunan Mehmet Efendi’yle (1857-1931) başlayan seyahat, Türkiye’nin iktisat tarihinin bir kesitine de bir pencere açıyor.

Kahve cezvesi


Kahve ticaretinin kalbi Tahtakale, Kurukahveci Ailesi’nin ticaret anlayışı ve iş ahlâkı, Eminönü binası ve Mimar Zühtü Başar, “Kahve İçen İnsan” logosunun öyküsü ile dizayncısı İhap Hulusi, hayatını Mehmet Efendi’ye adayan çalışanlar, Türkiye’de kahve kıtlığı periyotları, yurtdışına açılma üzere değerli dönüm noktaları anlatılıyor.

Kahve saklama kutusu



Birinci kahvenin logosu

1933 yılında, periyodun usta grafik sanatkarı İhap Hulusi nazarany günümüzde de kullanılan “Kahve İçen İnsan” logosunu tasarladı. Ayrıyeten kahve, parşömenli kâğıt paketlere konularak araba ile dağıtılmaya başlanır. bu biçimdece Türkiye’de bir birinci daha gerçekleştirilmiş oldu. bir daha o senelerda büyük yenilik olarak tanımlanan afiş ve takvim çalışmaları ile firmanın reklamları yaygınlaştırıldı, gazete ve mecmualara ilan verildi. Yurdun en ücra köşelerine bile kahve dağıtımı gerçekleşti. 1990’larda başlayan birinci ihracat faaliyetleriyle birlikte bugün 60’a yakın ülkeye kahve ihracatı yapılıyor. Kurukahveci Mehmet Efendi’nin 150 yıllık kıssası bugün de devam ediyor.

Kahve soğutucusu


Kurukahveci Mehmet Efendi Mahdumlarının 150 yılı isimli yapıtın editörlüğünü üstüne alan Suna Altan; “Kurukahveci Mehmet Efendi Mahdumları yalnızca bir buçuk asırdır hayatta kalmayı başaran bir firma ve marka değil. İşin her istikametine gösterilen olağanüstü ihtimamı, kitabın hazırlık sürecinde de gözlemledik: Firmanın neredeyse tüm dokümanları kurum arşivinde itina ile koruma edilmiş. Bu on binlerce eski evrak, muhasebe kaydı, yazışma, kupür, reklam, fotoğraf vs. iki yıl süren bir çalışmayla dijital ortama aktarılmış. Bu çalışma kitabımızın bilgi tabanını oluşturduğu üzere ileride diğer araştırmacılar için de faydalı bir kaynak oluşturacaktır. Ayrıyeten, kitabın uzun hazırlık sürecinde bize gereksinim duyduğumuz her türlü takviye sağlandı. Bütün bunların kararında son derece kapsamlı ve yüksek nitelikli bir çalışma ortaya çıkabildi. Demek istediğim şu ki, Kurukahveci Mehmet Efendi’nin gerçek bir “sevgi markası” olması, dört jenerasyondur aralıksız sürdürülen bu samimi uğraşın, kaliteye olan adanmışlığın kararı. 150. yıldönümü kitabında bunu hem anlatımımızda hem tasarım ve fotoğraflarda okuyucuya hissettirmek istedik” diyor.

Kahve ndeğirmeni


PAKET OLARAK SUNAN BİRİNCİ MÜSESSESE

Kurukahveci Mehmet Efendi’nin kahve ve ticaret hayatı bağlamında bir epeyce birincinin sahibi olduğunu da görüyoruz. Türk Kahvesi’ni kavrulmuş, öğütülmüş ve paketlenmiş olarak tüketime hazır biçimde sunan birinci kurum olmasıyla Kurukahveci Mehmed Efendi öne çıkıyor. Ayrıyeten İstanbul Ticaret Odası’na kayıtlı birinci şirketlerden biri Kurukahveci Mehmet Efendi. Kurukahveci Mehmet Efendi’nin 1871’de kurulduğu ve günümüzde de merkezinin yer aldığı Eminönü’nde Mısır Çarşısı’na paralel olarak uzanan Tahmis (Kurukahve) Sokağı, dünyanın birinci kahve sokağı olma özelliğini taşıyor.

Kurukahveci Mehmet Efendi ve mimar Zühtü Başar, 1930


Türk kahvesi, 19. yüzyıl sonlarına kadar çiğ çekirdek olarak satılıyor ve meskenlerdeki kahve tavalarında kavrulduktan, el değirmeninde çekildikten daha sonra pişirilip içiliyordu. Süleymaniye Medresesi’nde eğitim gördükten daha sonra, babasının baharat ve çiğ kahve satan dükkânında çalışmaya başlayan Mehmet Efendi, 1871 yılında işin başına geçti ve bu biçimdea kadar çiğ çekirdek olarak sattıkları kahveyi, “kavrulmuş”, “öğütülmüş” ve “paketlenmiş” olarak tüketime hazır biçimde İstanbullulara sundu




1931 yılında vefat eden Mehmet Efendi’nin akabinde oğulları Hasan Selahattin (1897-1944), Hulusi Mehmet (1904-1934) ve Ahmet İstek (1912-1985) Beyefendiler baba mesleğini sürdürdüler. Aile şirketi günümüzde üçüncü ve dördüncü kuşak tarafınca yönetiliyor.
 
Üst