İran yemeklerine, sardi ve garmi'ye (sardi “soğuk” yiyecekler, garmi ise “baharatlı” anlamına gelir) aşina olan veya tatlı ve ekşiye aşina olan herkes için cevap büyük bir evet olacaktır. Ancak ben ve zamanında hatırlatmanın sakıncası olmayan herkes için, 20 Mart'ta Birleşik Krallık'ta (Amerika Birleşik Devletleri'nde 19 Mart) İran'ın Yeni Yıl kutlamalarından Nevruz'dan önce biraz vakit geçirmek iyi geldi.
Tatlı ve ekşi bir mutfak prensibi olarak yeterince açıktır. Ekşi bir içerikle (kurutulmuş veya taze misket limonu, biraz keskin yoğurt veya bu çilekler) birlikte tatlı bir içerik (birçok biçimdeki meyveler veya sadece yavaş yavaş sotelenmiş bir soğan), bir tabakta kontrast ve sonuçta denge sağlar. Örneğin yaprak sarmada limon suyu ve şarap sirkesi, pekmez ve tatlı tarçınla birleşiyor ya da tatlı ekşili tavukta hurma, kayısı ve elmaları tamamlıyor.
Tatlı ve ekşinin birleşimi elbette sadece İran mutfağında bulunmuyor. Ancak Sardi ve Garmi çok daha geniş kavramlardır. Sardi ve Garmi başlı başına sıcaklıkla ilgili değil, bu yiyeceklerin vücut üzerindeki etkisiyle ilgili. Örneğin ceviz, sarımsak ve dereotu hepsi “baharatlıdır”; Nar pekmezi, yoğurt, balık hepsi “soğuktur”. Sıcak yemek, diye yazıyor Batmanglij, kanı “yoğunlaştırıyor” ve metabolizmayı hızlandırıyor, soğuk yemek ise kanı “inceltiyor” ve metabolizmayı yavaşlatıyor. Birisi kendini iyi hissetmiyorsa, İran usulü daha fazla “sıcak” veya “soğuk” yemek yemektir.
İran yemekleriyle ilgili bu kadar rahatlatıcı ve eksiksiz bulduğum şey, bu dengenin genellikle belirli bir yemeğin yapısında ne kadar yerleşik olduğudur. Bize sıklıkla söylendiği gibi, tek bir şeyden az ya da çok yemeyi unutun: daha fazla fındık! daha az kırmızı et! – Cevizli ve narlı klasik İran tavuğu fesenjoon'u yapın. “Sıcak” cevizler “soğuk” nar pekmezi ile birleşerek incelikli bir fındık ezmesi oluşturur ve genel bir refah ve denge hissi sağlar.
İran yemekleri de bu zıtlıkları birleştiren malzemelerle benzersiz bir şekilde doludur. Kızamıkları bir kez daha düşünün: aynı zamanda tatlıdır, ancak onları geri çeken bir asiditeye sahiptir.
Tatlı ve ekşi bir mutfak prensibi olarak yeterince açıktır. Ekşi bir içerikle (kurutulmuş veya taze misket limonu, biraz keskin yoğurt veya bu çilekler) birlikte tatlı bir içerik (birçok biçimdeki meyveler veya sadece yavaş yavaş sotelenmiş bir soğan), bir tabakta kontrast ve sonuçta denge sağlar. Örneğin yaprak sarmada limon suyu ve şarap sirkesi, pekmez ve tatlı tarçınla birleşiyor ya da tatlı ekşili tavukta hurma, kayısı ve elmaları tamamlıyor.
Tatlı ve ekşinin birleşimi elbette sadece İran mutfağında bulunmuyor. Ancak Sardi ve Garmi çok daha geniş kavramlardır. Sardi ve Garmi başlı başına sıcaklıkla ilgili değil, bu yiyeceklerin vücut üzerindeki etkisiyle ilgili. Örneğin ceviz, sarımsak ve dereotu hepsi “baharatlıdır”; Nar pekmezi, yoğurt, balık hepsi “soğuktur”. Sıcak yemek, diye yazıyor Batmanglij, kanı “yoğunlaştırıyor” ve metabolizmayı hızlandırıyor, soğuk yemek ise kanı “inceltiyor” ve metabolizmayı yavaşlatıyor. Birisi kendini iyi hissetmiyorsa, İran usulü daha fazla “sıcak” veya “soğuk” yemek yemektir.
İran yemekleriyle ilgili bu kadar rahatlatıcı ve eksiksiz bulduğum şey, bu dengenin genellikle belirli bir yemeğin yapısında ne kadar yerleşik olduğudur. Bize sıklıkla söylendiği gibi, tek bir şeyden az ya da çok yemeyi unutun: daha fazla fındık! daha az kırmızı et! – Cevizli ve narlı klasik İran tavuğu fesenjoon'u yapın. “Sıcak” cevizler “soğuk” nar pekmezi ile birleşerek incelikli bir fındık ezmesi oluşturur ve genel bir refah ve denge hissi sağlar.
İran yemekleri de bu zıtlıkları birleştiren malzemelerle benzersiz bir şekilde doludur. Kızamıkları bir kez daha düşünün: aynı zamanda tatlıdır, ancak onları geri çeken bir asiditeye sahiptir.