DİLBER DURAL
Çağdaş çağda hepimiz bir koşuşturma ve tez ortasındayız. Farkında olmadan ruhumuzda yaralar oluşuyor ve vakit geçtikçe de yaralarımız büyüyor. Ruhumuzu güzelleştirecek reçetelerini klinik psikolog Gökhan Ergür yeni kitabı “Ruhu Düzgünleştirme Yolları” isimli kitabında okuruna tavsiye ediyor. Ergür kitabında; başımıza gelenlerden her vakit bizim sorumlu olmadığımızı lakin başımıza gelenlerle ne yapacağımızın her vakit bizim sorumluluğumuzda olduğunu bizlere hatırlatıyor. “Modern insan memnunluğu yanlış yerde arıyor ve her memnunluk arayışı denemesinde daha mutsuz biri olarak meskenine, kalbine dönüyor” diyen klinik psikolog Gökhan Ergür ile insanların memnunluğu nerede aradığını, bizi olduğumuzdan farklı gösteren toplumsal medyayı ve son periyotlarda revaçta olan terapi dizilerini konuştuk.
– Çağdaş çağda beşerler memnunluk peşinde. Sizce bu beşerler kalbi memnunluğu nerede ve niye arıyor?
Çağdaş insan memnunluğu yanlış yerde arıyor ve her memnunluk arayışı denemesinde daha mutsuz biri olarak konutuna, kalbine dönüyor. Sizler de şahitsiniz ki savruluyoruz. Kendimize ve dünyaya dair tutunacak bir şeyler ararken, varmak istediğimiz noktanın uzağına savruluyoruz. Cebimizdeki adresler, yüksek tanıdıklar, bol limitli kredi kartları bile önüne geçemiyor bu savruluşun. Bizi koruyacak, güzel gelecek, gerilimimizi azaltıp ruhumuza cennet ferahlığı üfleyecek bir liman arıyoruz. Moda devlerinin ya da teknoloji işverenlerinin bu arayışa kendilerince temelli cevaplar verdiğine şahit oluyoruz. Önerdikleri kış kombinleriyle apayrı biri olacağımızı, son çıkan dört kameralı cep telefonuyla dünyamızın değişeceğini inatla ve ısrarla dinliyoruz, inanıyoruz ve söylemiş olduklerini uyguluyoruz.
Ancak bir daha de işler beklediğimiz üzere gitmiyor, ruhumuz bir türlü rahat bir nefes alamıyor ve içimizdeki boşluk hissi büyük bir anlamsızlıkla birlikte günden güne derinleşiyor. Çağdaş insanın en büyük yanılgısı bu sanırım; satın alarak, biriktirerek, fırsatları kıymetlendirerek düzgün olacağını, hayatına mana katacağını düşünmek. İnsan satın aldıkça, biriktirdikçe, hakikatle ortasına maddeyi yığdıkça, gerçek olanı görme talihini yitiriyor ve bir vakit daha sonra dünyayı yalnızca atomlardan ibaret zannediyor. halbuki dünya atomlardan değil koca bir hakikatten oluşur ve memnunluğu bulabileceğimiz tek yer o hakikat sokağıdır.
DİKKATİMİZİ GERÇEK BENLİĞİMİZE VERMELİYİZ
– Durmadan benliğimizi paylaştığımız toplumsal medya bizi olduğumuzdan farklı biri üzere mi yansıtıyor? Sizce beşerler hislerini paylaşırken rol mü yapıyor?
Toplumsal medyada “ben” yoktur; dizayn edilerek, filtrelenerek, kusurları örtülerek sunulan bir benlik imajı vardır, ötürüsıyla benliğe dair bir gerçeklikten kelam edemeyiz toplumsal medyada. Bu platformlardaki benlik sunumlarını incelediğinizde gördüğünüz şey daima birebir oluyor; başarılı, hoş, memnun, huzurlu, bir tatilden ötekine koşan, dürüst, ahlaklı şahıslar. Tüm bu hoş özelliklere sahip şahısları keşke gerçek hayatta daha epey bakılırsabilsek diyorum ancak bu mümkün değil. Zira insan kusurlu bir varlık; başaramayan, işsiz kalan, az kazanan, model üzere görünmeyen, depresyona giren, tatile gidemeyen insanlarız biz. Lakin her ne hikmetse bu istikametimizi bastırmak ve hatta ortadan kaldırmak istiyoruz. Bu durum da bizleri hem kendimize tıpkı vakitte hayata karşı öfkeli kılıyor. halbuki kuvvetli ve zayıf yanlarımızı kabul etsek, gerçeklerimizin farkına var isek yani dikkatimizi ülkü benliğimize değil gerçek benliğimize versek özgüvenimiz ve özsaygımız daha da yükselecek ve gerçek bir hayat yaşamanın huzuruna varmış olacağız.
EMPATİ HÜNERİMİZİ KAYBEDİYORUZ
– Biraz da acılara, hatta acılarımıza değinelim istiyorum. niye acıları ve sevinçleri “mış gibi” yaşıyoruz? Bilhassa kitabınızda “Bazı felaketlerde beşerler hâlâ cenazeleri toprak altından çıkartmamışken, her gün yeni bir acı kıssayla karşılaşıyorken niye kendimizi, ömrümüzü, tatil fotoğraflarımızı paylaşmaya bu kadar istekli ve meraklıyız?” diye soruyorsunuz. Lakin hayat bir biçimde devam ediyor. Biz hangi acıya yetişeceğiz? Hangi birine ortak olacağız pekala?
elbette hayat devam ediyor, etmeli de. Şayet hayat devam etmezse hem bireyler tıpkı vakitte toplumlar büyük patolojiler yaşanmaya başlar. Hem aslına bakarsanız insan tabiatı gereği unutmaya meyillidir. Sevdiğiniz birini kaybettiğiniz o birinci anı düşünün; güya haya o noktada sizin için de sonlanmış ve tekrar hiç bir şey eskisi üzere olmayacakmış üzere hissedersiniz fakat hayat bir biçimde bir daha akmaya ve insan bir daha yaşamaya başlar. Burada değinmek istediğim nokta artık toplumsal acılar ve felaketler karşısında gerçek bir halde bir ortaya gelemememiz ve hislerimizi yalnızca toplumsal medya paylaşımlarına dönüştürmemiz. Doğal afetlerde, büyük toplumsal trajedilerde, salgınlarda kişinin kendi benliğini bir müddet geri planda tutmasını, yaşanan acıya ortak olmasını, tıpkı dünyayı paylaştığı o şahıslarla empati kurmasını bekleriz zira insan olmak bunu gerektirir. Lakin gün geçtikçe empati marifetimizi kaybediyor, yalnızca kendi benliğimize odaklanarak kendi reklamımızı yapmanın peşine düşüyoruz. Şunu unutmamak gerekiyor ki insan bu dünyada hiç yalnız kalmadı, yaşadığı acılar karşısında her daim başkasının varlığını bildi, hissetti ve bununla şifa buldu. Lakin ortasında bulunduğumuz bu yüzyılda oburunun acısını görmek, duymak, hissetmek pek de tercih ettiğimiz bir şey olmuyor ve bu da o acıyı yaşayan insanları, toplumları daha yalnız, mutsuz ve çaresiz hissettiriyor. En azından büyük acıların etrafında gerçek bir halde toplanıp acıyı yaşayarak paylaşabilirsek dünya daha manalı bir yer olabilir hepimiz için.
Gökhan Ergür
TERAPİ BEŞERLER İÇİN LÜKS HÂLİNE GELDİ
– Son devirlerde terapi odaklı diziler revaçta. Siz de kitabınızda izleyicilerin hayatış oldukları ruhsal kahırların yalnızca kendilerine has olmadığını, oburlarının bu problemleri yaşadığını görüp bir rahatlama (katarsis) hissettiğini söylüyorsunuz. Hatta dizideki karakterin düzgünleşme biçimlerini görüp kendi ömrüne uygulamaya çalıştığını da vurguluyorsunuz. Beşerler niye bu prosedüre başvuruyor?
Burada terapi fiyatlarının sabit gelirli beşerler için dünyanın biroldukça yerinde yüksek olmasının rolü pek kritik. Gönül ister ki herkes direkt profesyonel bir dayanak alabilsin ancak ülkemizde ve dünyanın biroldukca yerinde minimum fiyatla çalışan bir kişi maaşının tamamını gözden çıkartsa dahi alanında “gerçekten uzman” bir terapist ile ayda en çok iki ya da üç sefer görüşebiliyor. Hâl bu biçimde olunca yani terapi beşerler için bir lüks hâline gelince, yaralanmış ruhunu tedavi etmeye, güzelleştirmeye çalışmak da kişinin kendisine düşüyor. İşte bu noktada da devreye kitaplar, diziler ve sinemalar giriyor. gorece daha ucuz ve ulaşılabilir olan bu malzemelerle bir çıkış yolu arıyoruz.
– Son olarak, ruhumuzu güzelleştirmek hakikaten mümkün mü?
Biz bu dünyaya ilişkin değiliz, vücudumuz buraya aitmiş üzere görünse de ruhumuz buranın yabancısı. O ruh gerçek konutunu özlüyor, yerini yadırgayıp uyuyamayan konuk üzere kendi yatağını özlüyor. İnancım odur ki insan bu dünyaya yaralı ve eksik gelmiştir ve de hayat dediğimiz serüven bu eksiklikleri gidermek, ruhumuzu düzgünleştirmeye çalışmaktır. İnsan ne vakit bu dünyadan ayrılırsa ruh bu biçimde tam manasıyla güzelleşecektir.
Çağdaş çağda hepimiz bir koşuşturma ve tez ortasındayız. Farkında olmadan ruhumuzda yaralar oluşuyor ve vakit geçtikçe de yaralarımız büyüyor. Ruhumuzu güzelleştirecek reçetelerini klinik psikolog Gökhan Ergür yeni kitabı “Ruhu Düzgünleştirme Yolları” isimli kitabında okuruna tavsiye ediyor. Ergür kitabında; başımıza gelenlerden her vakit bizim sorumlu olmadığımızı lakin başımıza gelenlerle ne yapacağımızın her vakit bizim sorumluluğumuzda olduğunu bizlere hatırlatıyor. “Modern insan memnunluğu yanlış yerde arıyor ve her memnunluk arayışı denemesinde daha mutsuz biri olarak meskenine, kalbine dönüyor” diyen klinik psikolog Gökhan Ergür ile insanların memnunluğu nerede aradığını, bizi olduğumuzdan farklı gösteren toplumsal medyayı ve son periyotlarda revaçta olan terapi dizilerini konuştuk.
– Çağdaş çağda beşerler memnunluk peşinde. Sizce bu beşerler kalbi memnunluğu nerede ve niye arıyor?
Çağdaş insan memnunluğu yanlış yerde arıyor ve her memnunluk arayışı denemesinde daha mutsuz biri olarak konutuna, kalbine dönüyor. Sizler de şahitsiniz ki savruluyoruz. Kendimize ve dünyaya dair tutunacak bir şeyler ararken, varmak istediğimiz noktanın uzağına savruluyoruz. Cebimizdeki adresler, yüksek tanıdıklar, bol limitli kredi kartları bile önüne geçemiyor bu savruluşun. Bizi koruyacak, güzel gelecek, gerilimimizi azaltıp ruhumuza cennet ferahlığı üfleyecek bir liman arıyoruz. Moda devlerinin ya da teknoloji işverenlerinin bu arayışa kendilerince temelli cevaplar verdiğine şahit oluyoruz. Önerdikleri kış kombinleriyle apayrı biri olacağımızı, son çıkan dört kameralı cep telefonuyla dünyamızın değişeceğini inatla ve ısrarla dinliyoruz, inanıyoruz ve söylemiş olduklerini uyguluyoruz.
Ancak bir daha de işler beklediğimiz üzere gitmiyor, ruhumuz bir türlü rahat bir nefes alamıyor ve içimizdeki boşluk hissi büyük bir anlamsızlıkla birlikte günden güne derinleşiyor. Çağdaş insanın en büyük yanılgısı bu sanırım; satın alarak, biriktirerek, fırsatları kıymetlendirerek düzgün olacağını, hayatına mana katacağını düşünmek. İnsan satın aldıkça, biriktirdikçe, hakikatle ortasına maddeyi yığdıkça, gerçek olanı görme talihini yitiriyor ve bir vakit daha sonra dünyayı yalnızca atomlardan ibaret zannediyor. halbuki dünya atomlardan değil koca bir hakikatten oluşur ve memnunluğu bulabileceğimiz tek yer o hakikat sokağıdır.
DİKKATİMİZİ GERÇEK BENLİĞİMİZE VERMELİYİZ
– Durmadan benliğimizi paylaştığımız toplumsal medya bizi olduğumuzdan farklı biri üzere mi yansıtıyor? Sizce beşerler hislerini paylaşırken rol mü yapıyor?
Toplumsal medyada “ben” yoktur; dizayn edilerek, filtrelenerek, kusurları örtülerek sunulan bir benlik imajı vardır, ötürüsıyla benliğe dair bir gerçeklikten kelam edemeyiz toplumsal medyada. Bu platformlardaki benlik sunumlarını incelediğinizde gördüğünüz şey daima birebir oluyor; başarılı, hoş, memnun, huzurlu, bir tatilden ötekine koşan, dürüst, ahlaklı şahıslar. Tüm bu hoş özelliklere sahip şahısları keşke gerçek hayatta daha epey bakılırsabilsek diyorum ancak bu mümkün değil. Zira insan kusurlu bir varlık; başaramayan, işsiz kalan, az kazanan, model üzere görünmeyen, depresyona giren, tatile gidemeyen insanlarız biz. Lakin her ne hikmetse bu istikametimizi bastırmak ve hatta ortadan kaldırmak istiyoruz. Bu durum da bizleri hem kendimize tıpkı vakitte hayata karşı öfkeli kılıyor. halbuki kuvvetli ve zayıf yanlarımızı kabul etsek, gerçeklerimizin farkına var isek yani dikkatimizi ülkü benliğimize değil gerçek benliğimize versek özgüvenimiz ve özsaygımız daha da yükselecek ve gerçek bir hayat yaşamanın huzuruna varmış olacağız.
EMPATİ HÜNERİMİZİ KAYBEDİYORUZ
– Biraz da acılara, hatta acılarımıza değinelim istiyorum. niye acıları ve sevinçleri “mış gibi” yaşıyoruz? Bilhassa kitabınızda “Bazı felaketlerde beşerler hâlâ cenazeleri toprak altından çıkartmamışken, her gün yeni bir acı kıssayla karşılaşıyorken niye kendimizi, ömrümüzü, tatil fotoğraflarımızı paylaşmaya bu kadar istekli ve meraklıyız?” diye soruyorsunuz. Lakin hayat bir biçimde devam ediyor. Biz hangi acıya yetişeceğiz? Hangi birine ortak olacağız pekala?
elbette hayat devam ediyor, etmeli de. Şayet hayat devam etmezse hem bireyler tıpkı vakitte toplumlar büyük patolojiler yaşanmaya başlar. Hem aslına bakarsanız insan tabiatı gereği unutmaya meyillidir. Sevdiğiniz birini kaybettiğiniz o birinci anı düşünün; güya haya o noktada sizin için de sonlanmış ve tekrar hiç bir şey eskisi üzere olmayacakmış üzere hissedersiniz fakat hayat bir biçimde bir daha akmaya ve insan bir daha yaşamaya başlar. Burada değinmek istediğim nokta artık toplumsal acılar ve felaketler karşısında gerçek bir halde bir ortaya gelemememiz ve hislerimizi yalnızca toplumsal medya paylaşımlarına dönüştürmemiz. Doğal afetlerde, büyük toplumsal trajedilerde, salgınlarda kişinin kendi benliğini bir müddet geri planda tutmasını, yaşanan acıya ortak olmasını, tıpkı dünyayı paylaştığı o şahıslarla empati kurmasını bekleriz zira insan olmak bunu gerektirir. Lakin gün geçtikçe empati marifetimizi kaybediyor, yalnızca kendi benliğimize odaklanarak kendi reklamımızı yapmanın peşine düşüyoruz. Şunu unutmamak gerekiyor ki insan bu dünyada hiç yalnız kalmadı, yaşadığı acılar karşısında her daim başkasının varlığını bildi, hissetti ve bununla şifa buldu. Lakin ortasında bulunduğumuz bu yüzyılda oburunun acısını görmek, duymak, hissetmek pek de tercih ettiğimiz bir şey olmuyor ve bu da o acıyı yaşayan insanları, toplumları daha yalnız, mutsuz ve çaresiz hissettiriyor. En azından büyük acıların etrafında gerçek bir halde toplanıp acıyı yaşayarak paylaşabilirsek dünya daha manalı bir yer olabilir hepimiz için.
Gökhan Ergür
TERAPİ BEŞERLER İÇİN LÜKS HÂLİNE GELDİ
– Son devirlerde terapi odaklı diziler revaçta. Siz de kitabınızda izleyicilerin hayatış oldukları ruhsal kahırların yalnızca kendilerine has olmadığını, oburlarının bu problemleri yaşadığını görüp bir rahatlama (katarsis) hissettiğini söylüyorsunuz. Hatta dizideki karakterin düzgünleşme biçimlerini görüp kendi ömrüne uygulamaya çalıştığını da vurguluyorsunuz. Beşerler niye bu prosedüre başvuruyor?
Burada terapi fiyatlarının sabit gelirli beşerler için dünyanın biroldukça yerinde yüksek olmasının rolü pek kritik. Gönül ister ki herkes direkt profesyonel bir dayanak alabilsin ancak ülkemizde ve dünyanın biroldukca yerinde minimum fiyatla çalışan bir kişi maaşının tamamını gözden çıkartsa dahi alanında “gerçekten uzman” bir terapist ile ayda en çok iki ya da üç sefer görüşebiliyor. Hâl bu biçimde olunca yani terapi beşerler için bir lüks hâline gelince, yaralanmış ruhunu tedavi etmeye, güzelleştirmeye çalışmak da kişinin kendisine düşüyor. İşte bu noktada da devreye kitaplar, diziler ve sinemalar giriyor. gorece daha ucuz ve ulaşılabilir olan bu malzemelerle bir çıkış yolu arıyoruz.
– Son olarak, ruhumuzu güzelleştirmek hakikaten mümkün mü?
Biz bu dünyaya ilişkin değiliz, vücudumuz buraya aitmiş üzere görünse de ruhumuz buranın yabancısı. O ruh gerçek konutunu özlüyor, yerini yadırgayıp uyuyamayan konuk üzere kendi yatağını özlüyor. İnancım odur ki insan bu dünyaya yaralı ve eksik gelmiştir ve de hayat dediğimiz serüven bu eksiklikleri gidermek, ruhumuzu düzgünleştirmeye çalışmaktır. İnsan ne vakit bu dünyadan ayrılırsa ruh bu biçimde tam manasıyla güzelleşecektir.