Her meslekte olduğu üzere çiçekçilik de kimi vakit bir aile mirası üzere yeni nesile aktarılıyor. Antalyalı çiçekçi bir ailenin oğlu olan Çiçek Dizayncısı Zeynel Özmen, bu aile mesleğini epey daha ileriye taşıyor. Ezber bozan dizaynlarıyla kimi vakit en özel günlerin, şık davetlerin sofralarını süslüyor kimi vakit taptaze mevsim çiçeklerini bir moda defilesinde modellerin saçlarına konduruyor. Marginal Flower’ın kurucusu Zeynel Özmen ile bu mesleğe nasıl adım attığını, çiçekçilik dalının abc’sini konuştuk.
– Türkiye’de çiçekçilik kıssası bir aile mesleği olarak mı başlıyor?
Türk çiçek kesiminin tarihine baktığımızda, hem üreticilerin birebir vakitte çiçekçiliğin muhakkak bir aile mesleği olduğunu söyleyebiliriz. Merhum Atatürk’ün Sabuncakis ailesini Yunanistan’dan Pera’ya davet etmesi ve burada birinci çiçek dükkânının açılması, Rumlar tarafınca olmuştur. Akabinde Ermeni ve Musevi vatandaşlarımız yüklü olarak Pera bölgesinde çiçekçi dükkânlarını açmışlar. Bu süratle ilerliyor, çiçekçilerin sayısı çoğalıyor.
– Türkler bu dala nasıl dahil oluyor?
O devirde Sivas, Erzincan ve Antalya’dan gelen büyüklerimiz de onların yanında çırak olarak çiçekçilik bölümüne adım atmışlar. Bir kısmı da Çiçek Pasajı’nın ortasında yahut önünde kiraz ağaçlarından yapılmış olan sepetler içerisinde perakende olarak o periyodun halkına çiçek satarak bu bölüme dahil olmuşlar. İşi öğrendikçe ve biraz da para kazandıkça iki-üç kafadar yahut hemşehri bir ortaya gelip bir daha Pera bölgesinde o birinci dükkânın etrafında yeni bir dükkân açmaya başlıyorlar. Aslında bütün dallarda bu biçimde olmakla bir arada bilhassa bizim dalımızda akrabalık yaygın. O devirlerde Sivas, Erzincan ve Antalya’dan gelen bir büyüğümüz köyünde iş arayanlara, “Ben çiçekçiye girdim, siz de gelin burada elemana muhtaçlık var” dedikçe kalabalıklaşıyorlar. Elmadağ, Harbiye, Nişantaşı derken çiçekçilik İstanbul’un çeşitli semtlerine yayılıyor. Son on yıla kadar da bu gelenek devam ediyordu. Bu bölümde bahsetmiş olduğum bu üç vilayet çok yükte ve kelam sahibiydi.
Zeynel Özmen
ÇİÇEKLERİN İÇİNDE MESAİ
– Siz de çiçekçilikle uğraşan bir aileden geldiğiniz için bu mesleğe bir manada ‘zorunlu’ giriş mi yaptınız?
Önceki kuşaklar, dedelerimiz esasen çiçekçiydi. Ben de çiçeklerin ortasında büyüdüm. İktisat fakültesindeki birinci yılımda o devir bu bölümün en büyük seralarından birinde Veliağagil Süs Bitkileri’nde muhasebeci olarak işe başlamıştım. Muhasebecilik yaparken çiçeklerin bitkilerin Latince isimleri, bakımları üzere ayrıntıların hepsini öğrenmiştim. ötürüsıyla literatür olarak önemli bir birikime sahip oldum. Muhasebe departmanı seranın içerisindeydi aslına bakarsan o atmosferi soluyordum. Birkaç yıl muhasebecilik yaptıktan daha sonra pazarlamacı olmaya karar verdim. Bir kamyonet ve yanımda bir yardımcıyla Nişantaşı, Etiler, Bebek üzere İstanbul’un beğenilen semtlerine ve çiçekçiliğin bir sanat olarak icra edildiği bölgelere satış yapmaya başladım.
– İstanbul’da o devir çiçekçilik ismine bir hayli şeye hakimdiniz bu biçimde?
Pazarlama vesilesiyle o periyot İstanbul’un en âlâ çiçekçi dükkânlarına girip çıkma imkânım oldu, onlarla tanıştım, onların tedarikçisi oldum. Onlara uygun hizmet vermeye çalıştım. Beni tanıdılar ve sevdiler. Ben de o dükkânlara girdiğim vakit oradaki eski tabirle “ustaların” yeni ismiyle “designer”ların yaptıkları dizaynlara dikkat ediyordum. ötürüsıyla İstanbul’un en uygun dükkânlarından edindiğim bu görsel hafıza, beni fazlaca besledi. Her zamanın efsane ustaları vardır, onlardan fazlaca şey öğrendim. Bu esnada dizayna ilgim oluşmaya başladı, alışılmış fıtratımda da varmış.
– Bu sırada hala kendi markanızı kurmadınız lakin?
Hayır. VSB’den ayrıldıktan daha sonra önemli bir teklif aldım ve “Flora Holland” dediğimiz dünyada çiçek sanayisinin merkezi olan mezatta işletmesi olan ve Türkiye’de yatırım yapmak isteyen biri vardı. Bu işin pazarlamasını yapacak birine muhtaçlıkları vardı. 96-97 senelerında Hollanda’ya birinci gidişim bu vesileyle oldu. FloraHolland ile birinci kere karşılaştığımda büyük bir şok yaşadım. Deniz düzeyinden 6 metre aşağıda, balçık içerisinde, Konya kadar bir ülkede 110 yıl evvel başlayan öykü ve devasa bir tesis… Çok etkilendim ve Türkiye’de bu işin maalesef epey geride olduğunu mukayese etme fırsatım oldu. Hollanda’dan döndüğümde bir buçuk iki yıl boyunca tahminen de birinci defa havayoluyla tertipli aralıklarla Türkiye’ye kesme çiçek ithalatı yaptık.
Zeynel Özmen
TURİST KILIĞINDA TOHUM KAŞİFİ
– FloraHolland’da yetiştirilen çiçeklerin tohumları da oraya mı ilişkin?
Botanikte ve tohumda İsrailliler bir numaradır. FloraHolland’ın da kayda paha ortakları İsraillilerden oluşur. FloraHolland’da çalışan botanikçiler endemik bitkilerin izinde tüm dünyayı dolaşır ve tohum toplarlar. Türkiye, endemik bitkiler açısından çok varlıklı, o denli ki dünyada yalnızca bizim floramızda olan endemik bitkiler var. Bilhassa Akdeniz ve Karadeniz’de… Geçmişte sırt çantasını alıp turist kılığında gezen botanikçiler, bu yerlerden topladıkları çiçekleri laboratuvarlarda incelemişler. O tohumların genleriyle oynayarak, daha stabil ortamlarda kendi anavatanının haricinde üretimini sağlamışlar. ötürüsıyla siz dünyanın neresinde kendi anavatanında yetişen hangi bitkiyi görüyorsanız görün %99’una yakını üretiliyor.
– Siz kesime girdiğinizde çeşitlilik nasıldı?
Sektöre girdiğim 1990 yılında tahminen yüz çeşit salon bitkisi var ise şu an binlerce çeşidi var. Kesme çiçekte de tıpkı biçimde. bir daha 1997’den beri daima Hollanda, Kolombiya ve Kenya üzere ülkelere seyahatlerim oldu. Gittiğimiz her fuarda daima yeni çiçek cinsleriyle yeni varyetelerle karşılaşıyoruz. Bu mevzuda hayli önemli bir gayretleri var. Hollanda fazlaca verimli bir toprağa sahip fakat kâfi alanları yok. Onlar da başta Kenya olmak üzere bir fazlaca ülkede, ucuz iş gücü ile bu topraklarda işletmeler kurmuşlar.
– O yıllarde Türkiye’de üretim nasıldı?
Türkiye’de benim bu işe başladığım yıllarde ufak tefek üreticiler vardı. Ne yazık ki tam profesyoneller yoktu. Çiçekçi sayısı azdı, üretim de genel olarak Adalar’da Kilyos’ta ve Yalova’da yapılıyordu. Burada da aşikâr cinsler; gül, lilyum, kasımpatı, glayör, starliçe vardı. Naylon seralar ısıtmanın sobayla yapıldığı yerler… Yurt dışına her çıktığımda bu bölümde yeniliklerle karşılaşıyordum ne yazık bizde durum pek iç açıcı değildi.
– bir daha de 1998 yılında “Marginal Flower”ı kurmaya karar verdiniz…
İthalat serüveni bittiğinde bir gecede Marginal Flower’ı kurmaya karar verdim. Çok kısıtlı bir sermayeyle birinci mağazamızı Teşvikiye Nişantaşı’nda açtık. Amacımız büyüktü. Müşterilerimiz iş dünyasından olacağı için Türkiye’nin en büyük holding işverenlerinin asistanlarından randevu alarak, onlara sunum yaparak Marginal’i tanıtmaya çalıştık. Gerek büyük ustaları izlemiş olmam gerek 1996’dan beri yaptığım yurt dışı seyahatleri yardımıyla görsel manada beslenmiştim. Markamızın ismi üzere marjinal, ezber bozan dizaynlar yapmaya başlamıştık. bu biçimde işverenler etkinliklere, düğünlere katıldıkları vakit sizin çiçekleriniz orada görülüyor, fark ediliyordu. ötürüsıyla Marginal, iki yılda İstanbul’un gündemine oturdu ve İstanbul’un büyük çiçekçilerinden müşteriler bize yanlışsız kaymaya başladı. Çok kısa bir süre içerisinde hepimizin isimlerini bildiği büyük holdingler, işverenler ve sanatkarlar Marginal ile çalışmaya başladılar. Çiçekler bana kestirim edemeyeceğim kapılar açtı. Hiç varsayım edemeyeceğim kesimlere dahil oldum, fazlaca farklı beşerlerle tanıştım. Her meskene, her işletmeye girip çıktım.
– Pekala kullandığınız çiçeklerde ithal ve yerli olarak nasıl bir oran vardı?
Bizi tatmin eden yerli çiçeklere yük verdik diyebilirim. O devirde kaliteli üretim yapan birkaç çiçekçi vardı. Çiçekleri oralardan ve alışılmış ki İstanbul’daki mezatlardan temin ediyorduk. Lakin alışılmış ki ithal eserler de kullanmak durumundasınız zira örnek veriyorum; merhum Ayhan Şahenk’le ya da merhum Asım Kocabıyık’la çalışıyorsunuz bu şahıslar eşlerine çiçek gönderiyorlar. Şayet kırmızı gül gönderilecekse ve devirde güzel yetiştirilmiş bir yerli gül yoksa o müşteriyi mutlu etmek ve sizinle çalışmaya devam etmesini sağlamak için mevsimin en yeterlisi olan ithal çiçeği tercih etmek durumundasınız.
Tasarımcı yanlarını kaybettiler
– İnternette çiçek siparişi verilebilecek yüzlerce site var. Kimileri daha titiz çalışırken kimileri suratı sebebiyle tercih ediliyor. Lokal çiçekçilerin, bu internet siteleri karşısında tercih edilme talihi nedir?
Şu anda çiçek en çok internet üzerinden satılıyor. Bu çeşit tertiplerde çiçekçiler ismine bir grup aksilikler var. Öncelikle siz o sisteme dahil oluyorsunuz ancak sistem sizin kârınızdan ve hasılatınızdan fazlaca önemli bir yüzde alıyor. Bu markalar birinci kurulduğu vakit çiçekçileri arayarak, “Biz şöyleki bir yer kurduk, bize dahill olmak ister misiniz?” teklifini götürdüler. Bu teklife işi gücü uygun çiçekçilerin hiçbiri tevessül etmedi. Bilinmeyen, ekstra çıkar isteyen dükkânlar bu sisteme dahil oldular ve süratle sayıları arttı. Bu platformlardan birine dahil olduğunuz vakit birkaç gün içerisinde rahatlıkla çiçek tasarlayabilirsiniz. Bir vazonuz var, içerisine çiçek süngeri yerleştiriyor ve elinizde kaç çiçek var ise esasen onların sayısı aşikâr, onları bitişik nizam diziyorsunuz ve bitiyor. Bu büsbütün ticari bir tasarım ve aslında bu sisteme dahil olan işletmeler, bir süre daha sonra bildiklerini unuttular. Dizayncı yanlarını kaybettiler. Materyalde kalite aramayı geride bıraktılar. Bu çiçeklerin taşınma şartları da motorların gerisinde açık sepet, 80 km hızla bu sıcakta yahut soğukta taşınan buketler var. Bu seyahatlerden daha sonra o çiçeklerin uzun ömürlü ve sağlıklı olması imkânsız. Bu platformlarda şu biçimde enteresanlıklar de var; bir bonsainin yanına bir kaktüs ya da bir kaktüsün yanına bir orkide koyup bir plant arajman yapılabiliyor. Bu bitkilerin yan yana yaşaması imkânsız. Bu üslup işleri hem trajikomik buluyor tıpkı vakitte müşteri için üzülüyorum.
Son moda kuru çiçek
– Son senelerda kurutulmuş çiçekleri epey sık görür olduk. Moda oldu diyebilir miyiz?
Kesinlikle. Ben Akseki, Cevizliliyim. Çocukluğumdan beri köyüme gidip geliyorum. Kuru çiçeğin Türkiye’deki mucidi merhum Âşık Hasan Amcamızdır. Toroslardan topladığı kuru çiçekleri getirip İstanbul’da Çiçek Pasajı’nın önünde satarken Vitali Hakko ile yolları kesişir. Vitali Hakko, Türkiye’de modanın devi bir isim. İstiklal’deki mağazalarının en üst katında bir kuru çiçek atölyeleri vardı. Âşık Hasan’dan aldığı kuru çiçekleri de kadro yakalarında ve şapkalarda kullanmıştır. Âşık Hasan’ın akabinde köydeki bir daha sonraki kuşak da bir daha Beyoğlu’nda kuru çiçeği mamüllerinin ortasına kattı. Genç nesilde ise kuru çiçeği bir daha kullanan isim nacizane biziz. Kimi çiçekler geçmişte yalnızca Toroslar’da yetişirken artık bunları da Hollanda’da yetiştirebiliyorlar. Kurutma formları, boya çeşitleri arttı. Aslında kuru çiçek her periyot vardı, lakin şu an tavan yaptı diyebiliriz. Aranjmanlarda, konut dekorasyonunda görürken artık gelin buketlerinde bile yerine aldı. Pampası on sene evvel sırf Roman sokak çiçekçileri satardı. Pampası Türkiye’de dizayncı olarak birinci kullanan benim. Şu an pampas, biroldukca konutun dekorasyonuna, davet ve aktiflik süslemelerine dahil olmuş durumda.
– Türkiye’de çiçekçilik kıssası bir aile mesleği olarak mı başlıyor?
Türk çiçek kesiminin tarihine baktığımızda, hem üreticilerin birebir vakitte çiçekçiliğin muhakkak bir aile mesleği olduğunu söyleyebiliriz. Merhum Atatürk’ün Sabuncakis ailesini Yunanistan’dan Pera’ya davet etmesi ve burada birinci çiçek dükkânının açılması, Rumlar tarafınca olmuştur. Akabinde Ermeni ve Musevi vatandaşlarımız yüklü olarak Pera bölgesinde çiçekçi dükkânlarını açmışlar. Bu süratle ilerliyor, çiçekçilerin sayısı çoğalıyor.
– Türkler bu dala nasıl dahil oluyor?
O devirde Sivas, Erzincan ve Antalya’dan gelen büyüklerimiz de onların yanında çırak olarak çiçekçilik bölümüne adım atmışlar. Bir kısmı da Çiçek Pasajı’nın ortasında yahut önünde kiraz ağaçlarından yapılmış olan sepetler içerisinde perakende olarak o periyodun halkına çiçek satarak bu bölüme dahil olmuşlar. İşi öğrendikçe ve biraz da para kazandıkça iki-üç kafadar yahut hemşehri bir ortaya gelip bir daha Pera bölgesinde o birinci dükkânın etrafında yeni bir dükkân açmaya başlıyorlar. Aslında bütün dallarda bu biçimde olmakla bir arada bilhassa bizim dalımızda akrabalık yaygın. O devirlerde Sivas, Erzincan ve Antalya’dan gelen bir büyüğümüz köyünde iş arayanlara, “Ben çiçekçiye girdim, siz de gelin burada elemana muhtaçlık var” dedikçe kalabalıklaşıyorlar. Elmadağ, Harbiye, Nişantaşı derken çiçekçilik İstanbul’un çeşitli semtlerine yayılıyor. Son on yıla kadar da bu gelenek devam ediyordu. Bu bölümde bahsetmiş olduğum bu üç vilayet çok yükte ve kelam sahibiydi.
Zeynel Özmen
ÇİÇEKLERİN İÇİNDE MESAİ
– Siz de çiçekçilikle uğraşan bir aileden geldiğiniz için bu mesleğe bir manada ‘zorunlu’ giriş mi yaptınız?
Önceki kuşaklar, dedelerimiz esasen çiçekçiydi. Ben de çiçeklerin ortasında büyüdüm. İktisat fakültesindeki birinci yılımda o devir bu bölümün en büyük seralarından birinde Veliağagil Süs Bitkileri’nde muhasebeci olarak işe başlamıştım. Muhasebecilik yaparken çiçeklerin bitkilerin Latince isimleri, bakımları üzere ayrıntıların hepsini öğrenmiştim. ötürüsıyla literatür olarak önemli bir birikime sahip oldum. Muhasebe departmanı seranın içerisindeydi aslına bakarsan o atmosferi soluyordum. Birkaç yıl muhasebecilik yaptıktan daha sonra pazarlamacı olmaya karar verdim. Bir kamyonet ve yanımda bir yardımcıyla Nişantaşı, Etiler, Bebek üzere İstanbul’un beğenilen semtlerine ve çiçekçiliğin bir sanat olarak icra edildiği bölgelere satış yapmaya başladım.
– İstanbul’da o devir çiçekçilik ismine bir hayli şeye hakimdiniz bu biçimde?
Pazarlama vesilesiyle o periyot İstanbul’un en âlâ çiçekçi dükkânlarına girip çıkma imkânım oldu, onlarla tanıştım, onların tedarikçisi oldum. Onlara uygun hizmet vermeye çalıştım. Beni tanıdılar ve sevdiler. Ben de o dükkânlara girdiğim vakit oradaki eski tabirle “ustaların” yeni ismiyle “designer”ların yaptıkları dizaynlara dikkat ediyordum. ötürüsıyla İstanbul’un en uygun dükkânlarından edindiğim bu görsel hafıza, beni fazlaca besledi. Her zamanın efsane ustaları vardır, onlardan fazlaca şey öğrendim. Bu esnada dizayna ilgim oluşmaya başladı, alışılmış fıtratımda da varmış.
– Bu sırada hala kendi markanızı kurmadınız lakin?
Hayır. VSB’den ayrıldıktan daha sonra önemli bir teklif aldım ve “Flora Holland” dediğimiz dünyada çiçek sanayisinin merkezi olan mezatta işletmesi olan ve Türkiye’de yatırım yapmak isteyen biri vardı. Bu işin pazarlamasını yapacak birine muhtaçlıkları vardı. 96-97 senelerında Hollanda’ya birinci gidişim bu vesileyle oldu. FloraHolland ile birinci kere karşılaştığımda büyük bir şok yaşadım. Deniz düzeyinden 6 metre aşağıda, balçık içerisinde, Konya kadar bir ülkede 110 yıl evvel başlayan öykü ve devasa bir tesis… Çok etkilendim ve Türkiye’de bu işin maalesef epey geride olduğunu mukayese etme fırsatım oldu. Hollanda’dan döndüğümde bir buçuk iki yıl boyunca tahminen de birinci defa havayoluyla tertipli aralıklarla Türkiye’ye kesme çiçek ithalatı yaptık.
Zeynel Özmen
TURİST KILIĞINDA TOHUM KAŞİFİ
– FloraHolland’da yetiştirilen çiçeklerin tohumları da oraya mı ilişkin?
Botanikte ve tohumda İsrailliler bir numaradır. FloraHolland’ın da kayda paha ortakları İsraillilerden oluşur. FloraHolland’da çalışan botanikçiler endemik bitkilerin izinde tüm dünyayı dolaşır ve tohum toplarlar. Türkiye, endemik bitkiler açısından çok varlıklı, o denli ki dünyada yalnızca bizim floramızda olan endemik bitkiler var. Bilhassa Akdeniz ve Karadeniz’de… Geçmişte sırt çantasını alıp turist kılığında gezen botanikçiler, bu yerlerden topladıkları çiçekleri laboratuvarlarda incelemişler. O tohumların genleriyle oynayarak, daha stabil ortamlarda kendi anavatanının haricinde üretimini sağlamışlar. ötürüsıyla siz dünyanın neresinde kendi anavatanında yetişen hangi bitkiyi görüyorsanız görün %99’una yakını üretiliyor.
– Siz kesime girdiğinizde çeşitlilik nasıldı?
Sektöre girdiğim 1990 yılında tahminen yüz çeşit salon bitkisi var ise şu an binlerce çeşidi var. Kesme çiçekte de tıpkı biçimde. bir daha 1997’den beri daima Hollanda, Kolombiya ve Kenya üzere ülkelere seyahatlerim oldu. Gittiğimiz her fuarda daima yeni çiçek cinsleriyle yeni varyetelerle karşılaşıyoruz. Bu mevzuda hayli önemli bir gayretleri var. Hollanda fazlaca verimli bir toprağa sahip fakat kâfi alanları yok. Onlar da başta Kenya olmak üzere bir fazlaca ülkede, ucuz iş gücü ile bu topraklarda işletmeler kurmuşlar.
– O yıllarde Türkiye’de üretim nasıldı?
Türkiye’de benim bu işe başladığım yıllarde ufak tefek üreticiler vardı. Ne yazık ki tam profesyoneller yoktu. Çiçekçi sayısı azdı, üretim de genel olarak Adalar’da Kilyos’ta ve Yalova’da yapılıyordu. Burada da aşikâr cinsler; gül, lilyum, kasımpatı, glayör, starliçe vardı. Naylon seralar ısıtmanın sobayla yapıldığı yerler… Yurt dışına her çıktığımda bu bölümde yeniliklerle karşılaşıyordum ne yazık bizde durum pek iç açıcı değildi.
– bir daha de 1998 yılında “Marginal Flower”ı kurmaya karar verdiniz…
İthalat serüveni bittiğinde bir gecede Marginal Flower’ı kurmaya karar verdim. Çok kısıtlı bir sermayeyle birinci mağazamızı Teşvikiye Nişantaşı’nda açtık. Amacımız büyüktü. Müşterilerimiz iş dünyasından olacağı için Türkiye’nin en büyük holding işverenlerinin asistanlarından randevu alarak, onlara sunum yaparak Marginal’i tanıtmaya çalıştık. Gerek büyük ustaları izlemiş olmam gerek 1996’dan beri yaptığım yurt dışı seyahatleri yardımıyla görsel manada beslenmiştim. Markamızın ismi üzere marjinal, ezber bozan dizaynlar yapmaya başlamıştık. bu biçimde işverenler etkinliklere, düğünlere katıldıkları vakit sizin çiçekleriniz orada görülüyor, fark ediliyordu. ötürüsıyla Marginal, iki yılda İstanbul’un gündemine oturdu ve İstanbul’un büyük çiçekçilerinden müşteriler bize yanlışsız kaymaya başladı. Çok kısa bir süre içerisinde hepimizin isimlerini bildiği büyük holdingler, işverenler ve sanatkarlar Marginal ile çalışmaya başladılar. Çiçekler bana kestirim edemeyeceğim kapılar açtı. Hiç varsayım edemeyeceğim kesimlere dahil oldum, fazlaca farklı beşerlerle tanıştım. Her meskene, her işletmeye girip çıktım.
– Pekala kullandığınız çiçeklerde ithal ve yerli olarak nasıl bir oran vardı?
Bizi tatmin eden yerli çiçeklere yük verdik diyebilirim. O devirde kaliteli üretim yapan birkaç çiçekçi vardı. Çiçekleri oralardan ve alışılmış ki İstanbul’daki mezatlardan temin ediyorduk. Lakin alışılmış ki ithal eserler de kullanmak durumundasınız zira örnek veriyorum; merhum Ayhan Şahenk’le ya da merhum Asım Kocabıyık’la çalışıyorsunuz bu şahıslar eşlerine çiçek gönderiyorlar. Şayet kırmızı gül gönderilecekse ve devirde güzel yetiştirilmiş bir yerli gül yoksa o müşteriyi mutlu etmek ve sizinle çalışmaya devam etmesini sağlamak için mevsimin en yeterlisi olan ithal çiçeği tercih etmek durumundasınız.
Tasarımcı yanlarını kaybettiler
– İnternette çiçek siparişi verilebilecek yüzlerce site var. Kimileri daha titiz çalışırken kimileri suratı sebebiyle tercih ediliyor. Lokal çiçekçilerin, bu internet siteleri karşısında tercih edilme talihi nedir?
Şu anda çiçek en çok internet üzerinden satılıyor. Bu çeşit tertiplerde çiçekçiler ismine bir grup aksilikler var. Öncelikle siz o sisteme dahil oluyorsunuz ancak sistem sizin kârınızdan ve hasılatınızdan fazlaca önemli bir yüzde alıyor. Bu markalar birinci kurulduğu vakit çiçekçileri arayarak, “Biz şöyleki bir yer kurduk, bize dahill olmak ister misiniz?” teklifini götürdüler. Bu teklife işi gücü uygun çiçekçilerin hiçbiri tevessül etmedi. Bilinmeyen, ekstra çıkar isteyen dükkânlar bu sisteme dahil oldular ve süratle sayıları arttı. Bu platformlardan birine dahil olduğunuz vakit birkaç gün içerisinde rahatlıkla çiçek tasarlayabilirsiniz. Bir vazonuz var, içerisine çiçek süngeri yerleştiriyor ve elinizde kaç çiçek var ise esasen onların sayısı aşikâr, onları bitişik nizam diziyorsunuz ve bitiyor. Bu büsbütün ticari bir tasarım ve aslında bu sisteme dahil olan işletmeler, bir süre daha sonra bildiklerini unuttular. Dizayncı yanlarını kaybettiler. Materyalde kalite aramayı geride bıraktılar. Bu çiçeklerin taşınma şartları da motorların gerisinde açık sepet, 80 km hızla bu sıcakta yahut soğukta taşınan buketler var. Bu seyahatlerden daha sonra o çiçeklerin uzun ömürlü ve sağlıklı olması imkânsız. Bu platformlarda şu biçimde enteresanlıklar de var; bir bonsainin yanına bir kaktüs ya da bir kaktüsün yanına bir orkide koyup bir plant arajman yapılabiliyor. Bu bitkilerin yan yana yaşaması imkânsız. Bu üslup işleri hem trajikomik buluyor tıpkı vakitte müşteri için üzülüyorum.
Son moda kuru çiçek
– Son senelerda kurutulmuş çiçekleri epey sık görür olduk. Moda oldu diyebilir miyiz?
Kesinlikle. Ben Akseki, Cevizliliyim. Çocukluğumdan beri köyüme gidip geliyorum. Kuru çiçeğin Türkiye’deki mucidi merhum Âşık Hasan Amcamızdır. Toroslardan topladığı kuru çiçekleri getirip İstanbul’da Çiçek Pasajı’nın önünde satarken Vitali Hakko ile yolları kesişir. Vitali Hakko, Türkiye’de modanın devi bir isim. İstiklal’deki mağazalarının en üst katında bir kuru çiçek atölyeleri vardı. Âşık Hasan’dan aldığı kuru çiçekleri de kadro yakalarında ve şapkalarda kullanmıştır. Âşık Hasan’ın akabinde köydeki bir daha sonraki kuşak da bir daha Beyoğlu’nda kuru çiçeği mamüllerinin ortasına kattı. Genç nesilde ise kuru çiçeği bir daha kullanan isim nacizane biziz. Kimi çiçekler geçmişte yalnızca Toroslar’da yetişirken artık bunları da Hollanda’da yetiştirebiliyorlar. Kurutma formları, boya çeşitleri arttı. Aslında kuru çiçek her periyot vardı, lakin şu an tavan yaptı diyebiliriz. Aranjmanlarda, konut dekorasyonunda görürken artık gelin buketlerinde bile yerine aldı. Pampası on sene evvel sırf Roman sokak çiçekçileri satardı. Pampası Türkiye’de dizayncı olarak birinci kullanan benim. Şu an pampas, biroldukca konutun dekorasyonuna, davet ve aktiflik süslemelerine dahil olmuş durumda.