Topluma mal olmuş şahısların hayatlarının sinemaya alınması daima tartışılır. Yasalar ülkeye göre farklılık gösterebiliyor. Nihayetinde kanunları yapanlar da beşerler. Haliyle sorun doğması olası. Yasal çerçeve değişkenlik gösterdiğine göre hususa öteki açıdan bakmak gerek.
Mustafa Uslu.
AİLE MÜSAADE ETMİYOR!
Öncelikle mevzuyu bir daha gündemimize sokan probleme göz atalım. 23 Aralık’ta vizyona çıkması planlanan ‘Garip Bülbül Neşet Ertaş’ sinemasının gösterime girmesi mahkeme sonucuyla yasaklandı. Zira Neşet Ertaş’ın ailesi, sinemanın kendilerinden müsaade alınmadan çekildiğini sav ediyor. Üretimci Mustafa Uslu ise mahkeme sonucuna isyan ediyor. Daha evvel yaptığı açıklamalarda da mahkemenin son sonucuna itirazında da tıpkı noktanın altını çiziyor. Kişilik haklarının kişinin ömrü ile sonlu olduğunu söylüyor. Yani “Neşet Ertaş’ın hayatı, karakteri ya da yaşadıkları hakkında gerçek dışı bir şey yapmadıktan daha sonra niye sorun olsun” diyor.
Aile, Neşet Ertaş’ın yaşarken de sinema üzere teklifleri reddettiğini söylüyor. Ertaş’ın hayatının son 15 yılında en yakınında bulunan Erol Parlak ise imzalı evraklara sahip. Parlak’ın Ertaş ile ilgili kitabı 10 yıldır piyasada. Rastgele bir itiraza bahis olmuyor. Sinema de bu kitaba dayandırılıyor. Haliyle ortada yasal bir sorun olmadığı belirtiliyor. Fakat Ertaş’ın eşi ve çocukları kendilerinden müsaade alınmadığını ve bu takdirde sinema çekilemeyeceğini sav ediyor.
YASAL DURUM NEDİR?
Manzara özetle bu biçimde. Aile, kendilerinin müsaadesi olmadığı için sinemaya müsaade etmiyor. Üretimci ise sineması Erol Parlak’ın kitabına dayandırıyor. Mahkeme şimdilik aileden yana üzere. Yürütmeyi durdurma sonucu verildi. Haftaya vizyona girmesi beklenen sinema salonlara çıkamayabilir.
Açıkçası yasal durumu bir kenara koymak gerek. Çünkü mahkemeden mahkemeye karar değiştiğine, yasalar yoruma açık olduğuna ve vakit içinde değişme ihtimali bulunduğuna göre kesin kanaat belirtemeyiz. Daha da değerlisi, yasalar her vakit vicdanın sesi olamayabilir. bu biçimde madalyonun öbür tarafına bakalım.
niçin OLMASIN?
Adı üzerinde ‘topluma mâl olmuş’. bu biçimde biri hakkında sinema yapmak niye müsaadeye tâbi olsun? Ve daha kıymetlisi müsaade kime bağlı olacak? Eser üzerinde hakkın 70 yıl devam etmesi başka sorun. Sanatkarın kitabından doğan fikrî ve maddi haklar maddelerle korunmalı şüphesiz. Fekat bir şahsın toplum tarafınca kabul gördüğü yahut görmediği konular üzerine sinema yapmak niye müsaadeye bağlı olsun?
Siyasi kişiselyetleri düşünün… Her birinin ismi sinemalarda geçebilir. Hakkında sinema yapılabilir.
Dünyada hayli örneği var. Biyografi ise şüphesiz gerçeğe dayalı olması aranır ve soruşturulur. Lakin biyografi değilse zıddı de kelam konusu olabilir. Sanat yorum alanıdır.
Hangi mevzuda ne çekerseniz çekin her sinema yorum içerir. Ne kadar kaçınırsanız kaçının sinema yorum demektir. Bu durumda her yorumda birilerinden müsaade mi alınmalı?
örneğin…
örneğin ben Neşet Ertaş’ın Barış Manço ile bir otomobil seyahati sırasında karşı istikametten gelen ve ortasında Zeki Müren ile Sezen Aksu’nun olduğu araca çarpması ile başlayan bir öykü yapmak isterim. Olay mahalline çabucak Teoman “O” müziğini söyleyerek intikal eder. Haluk Levent, Ömer Karaoğlu ile kol kola, gerilerinde da Müslüm Gürses sokak lambasının altındaki bankta oturmakta. Ve niye daha sonrasında Orhan Gencebay, İbrahim Tatlıses, Melihat Gülses, Şebnem Ferah, Aykut Kuşkaya bitki çayları ellerinde izlerken gözlere takılmasın?
Evet, biyografi kelam konusu olduğunda kişinin hayatındaki gerçekler devreye girer ve ailenin kanaati kıymet kazanır. Ancak müsaade anlamsız. Düşünün ki Neşet Ertaş’ın alesi mahkemeyi kesin olarak kazandı ve çekilen sinema ve çekilmesi olası olan sinemalar hiç önümüze gelmedi. Neye yarayacak?
Her şey ya da herkes sinema perdesine çıkmalı mı?
niçin olmasın? Ne ziyanı var? Hakikat biçimde işlendikten daha sonra niye olmasın?
Gerçekten bu “niçin olmasın” sorusuna yanıt veremiyoruz.
Mustafa Uslu.
AİLE MÜSAADE ETMİYOR!
Öncelikle mevzuyu bir daha gündemimize sokan probleme göz atalım. 23 Aralık’ta vizyona çıkması planlanan ‘Garip Bülbül Neşet Ertaş’ sinemasının gösterime girmesi mahkeme sonucuyla yasaklandı. Zira Neşet Ertaş’ın ailesi, sinemanın kendilerinden müsaade alınmadan çekildiğini sav ediyor. Üretimci Mustafa Uslu ise mahkeme sonucuna isyan ediyor. Daha evvel yaptığı açıklamalarda da mahkemenin son sonucuna itirazında da tıpkı noktanın altını çiziyor. Kişilik haklarının kişinin ömrü ile sonlu olduğunu söylüyor. Yani “Neşet Ertaş’ın hayatı, karakteri ya da yaşadıkları hakkında gerçek dışı bir şey yapmadıktan daha sonra niye sorun olsun” diyor.
Aile, Neşet Ertaş’ın yaşarken de sinema üzere teklifleri reddettiğini söylüyor. Ertaş’ın hayatının son 15 yılında en yakınında bulunan Erol Parlak ise imzalı evraklara sahip. Parlak’ın Ertaş ile ilgili kitabı 10 yıldır piyasada. Rastgele bir itiraza bahis olmuyor. Sinema de bu kitaba dayandırılıyor. Haliyle ortada yasal bir sorun olmadığı belirtiliyor. Fakat Ertaş’ın eşi ve çocukları kendilerinden müsaade alınmadığını ve bu takdirde sinema çekilemeyeceğini sav ediyor.
YASAL DURUM NEDİR?
Manzara özetle bu biçimde. Aile, kendilerinin müsaadesi olmadığı için sinemaya müsaade etmiyor. Üretimci ise sineması Erol Parlak’ın kitabına dayandırıyor. Mahkeme şimdilik aileden yana üzere. Yürütmeyi durdurma sonucu verildi. Haftaya vizyona girmesi beklenen sinema salonlara çıkamayabilir.
Açıkçası yasal durumu bir kenara koymak gerek. Çünkü mahkemeden mahkemeye karar değiştiğine, yasalar yoruma açık olduğuna ve vakit içinde değişme ihtimali bulunduğuna göre kesin kanaat belirtemeyiz. Daha da değerlisi, yasalar her vakit vicdanın sesi olamayabilir. bu biçimde madalyonun öbür tarafına bakalım.
niçin OLMASIN?
Adı üzerinde ‘topluma mâl olmuş’. bu biçimde biri hakkında sinema yapmak niye müsaadeye tâbi olsun? Ve daha kıymetlisi müsaade kime bağlı olacak? Eser üzerinde hakkın 70 yıl devam etmesi başka sorun. Sanatkarın kitabından doğan fikrî ve maddi haklar maddelerle korunmalı şüphesiz. Fekat bir şahsın toplum tarafınca kabul gördüğü yahut görmediği konular üzerine sinema yapmak niye müsaadeye bağlı olsun?
Siyasi kişiselyetleri düşünün… Her birinin ismi sinemalarda geçebilir. Hakkında sinema yapılabilir.
Dünyada hayli örneği var. Biyografi ise şüphesiz gerçeğe dayalı olması aranır ve soruşturulur. Lakin biyografi değilse zıddı de kelam konusu olabilir. Sanat yorum alanıdır.
Hangi mevzuda ne çekerseniz çekin her sinema yorum içerir. Ne kadar kaçınırsanız kaçının sinema yorum demektir. Bu durumda her yorumda birilerinden müsaade mi alınmalı?
örneğin…
örneğin ben Neşet Ertaş’ın Barış Manço ile bir otomobil seyahati sırasında karşı istikametten gelen ve ortasında Zeki Müren ile Sezen Aksu’nun olduğu araca çarpması ile başlayan bir öykü yapmak isterim. Olay mahalline çabucak Teoman “O” müziğini söyleyerek intikal eder. Haluk Levent, Ömer Karaoğlu ile kol kola, gerilerinde da Müslüm Gürses sokak lambasının altındaki bankta oturmakta. Ve niye daha sonrasında Orhan Gencebay, İbrahim Tatlıses, Melihat Gülses, Şebnem Ferah, Aykut Kuşkaya bitki çayları ellerinde izlerken gözlere takılmasın?
Evet, biyografi kelam konusu olduğunda kişinin hayatındaki gerçekler devreye girer ve ailenin kanaati kıymet kazanır. Ancak müsaade anlamsız. Düşünün ki Neşet Ertaş’ın alesi mahkemeyi kesin olarak kazandı ve çekilen sinema ve çekilmesi olası olan sinemalar hiç önümüze gelmedi. Neye yarayacak?
Her şey ya da herkes sinema perdesine çıkmalı mı?
niçin olmasın? Ne ziyanı var? Hakikat biçimde işlendikten daha sonra niye olmasın?
Gerçekten bu “niçin olmasın” sorusuna yanıt veremiyoruz.