Adıyaman’ın Besni ilçesine bağlı üç köy, ölen bir köpekte kuduz tespit edilmesi üzerine karantinaya alındı. Bu olayla birlikte kuduz hastalığı bir daha ülke gündemindeki yerini aldı. Dünyanın en ölümcül hastalıkları içinde kabul edilen kuduz, enfekte hayvanların tükürüğünden, yani salyasından insanlara bulaşan bir viral hastalıktır. Çoklukla ısırma yoluyla öteki canlılara bulaşan kuduz virüsüne erken müdahale edilmesinin hayati kıymet taşıdığını söyleyen İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sıhhat Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Ömer Serdar Sonceley, dünya genelinde görülen kuduz olaylarının sayı olarak hafifçee alınamayacak boyuta olduğunu tabir etti. Dr. Ömer Serdar Sonceley, elde edilen bilgilere göre; dünya genelinde günde 160 kişinin, yılda ise 55 bin kişinin kuduz hastalığından hayatını kaybettiğini, Türkiye’de ise 2008’den bu yana kadar yılda yaklaşık bir yahut iki mevt hadisesi görüldüğünü kaydetti.
“En makus vefat şekli”
Virüslerle gayret etmenin sıkıntı lakin aşı başta olmak üzere öteki hijyen önlemleri yardımıyla engellenebildiğini belirten Sonceley, “Hastalık özelikle hudut dokuda, omurilikte ve beyinde hasar meydana getirmesiyle en makus mevt biçimini oluşturmaktadır” dedi.
Her ısıran köpek yahut tırmalayan kedinin kuduz olma durumunun kelam konusu olmayacağını da hatırlatan Sonceley, “Türkiye’de 2014 yılında 250 bin kuşkulu ısırık hadisesi olmuş lakin bunların bir yahut iki tane vatandaşımızın vefatı ile sonuçlanmıştır. Gerek insanlarda ve gerekse hayvanlarda kuduz virüsünün canlı dokuya bulaşmasının akabinde evvel kas dokusuna yerleşmekte, kas dokusunda üreyip belirli bir sayıya ulaştıktan daha sonra çevresel hudut sistemine dahil olmaktadır. Oradan da omurilik ve beyne kadar ulaşarak tahribat oluşturmaktadır” diye konuştu.
Şüpheli hayvan denetim altına alınmalı
Hastalığın hayvanlardaki tesir sürecinden de bahseden Sonceley, “Hayvanlarda kuduz hastalığında 3 periyot var. Başlangıç devri, saldırganlık devri ve felç devri. Bir insanın kuşkulu hayvan tarafınca ısırılma yahut tırmalanması durumunda mümkünse temasta bulunulan hayvanın denetim altına alınması yani on gün mühlet ile müşahede altında tutulması gerekiyor. Bu müşahedenin niçini hayvanların müşahede altında tutulmasıdır” dedi.
Yaraya birinci müdahale hayati değer taşıyor
Dr. Öğr. Üyesi Ömer Serdar Sonceley, kuşkulu bir hayvan tarafınca ısırılan yahut tırmalanan bir şahısta alınacak önlemleri şu sözlerle anlattı:
“Virüs bedende birinci vakit içinderda yaralanmış doku ortasındaki hudut dokuya geçiyor. Bu niçinle ne kadar erken müdahale edilirse o kadar aktif önlem alınmış olur. Birinci müdahalede sabunlu su ile yara bölgesini çokça yıkamak epeyce kıymetli ve tesirli. Ek olarak yara yeri ne kadar büyük olursa olsun yaranın kapatılmaması gerekmektedir.”
“Hastalığın gelişimi için ısırık bölgesi önemli”
Isırık yarasının beyne olan uzaklığının hastalığın gelişim sürecini etkilediğini kaydeden Sonceley, “Kuduz etkeninin beyne ulaşma noktasında ayak bileğinden ısırılma ile uzunluğundan ısırılma içinde muazzam fark var. Tabi ki burada etkenin sayısı, ısırık bölgesinin yeri, ısırılan dokunun hudut yoğunluğu, hastalığın gelişim sürecini etkiliyor” formunda konuştu.
“Alınan önlemlerle kurtulmak yüzde 100 mümkün”
Hekimler tarafınca fazlaca acil bir durum görülürse birinci etapta hazır antikorların ısırılan insanlara verilmesi gerektiğini sonrasındasında ise aşılamaya başlandığını belirten Sonceley, “Aşılamanın başlandığı birinci gün 0’ıncı gün olarak kabul edilirse 3, 7, ve 14. günlerde aşılama yapılıyor. Alınan önlemler ile müdahale edildiğinde insanların yüzde 100 kurtulması kelam konusu” dedi.
Son olarak 2007 yılında ‘Amerikan Veteriner Doktorlar Birliği’ ile ‘Amerikan Tabipler Birliği’nin Tek Sağlık’ ismi altında yayınladıkları deklarasyondan da bahseden Sonceley, “Bu deklarasyon biroldukça bilim insanı tarafınca dünyada da kabul gördü. niçini sıhhatin bir bütün olduğu anlayışıdır. aslına bakarsan insanlarda görülen enfeksiyon hastalıkların pek birden fazla hayvansal kaynaklı. Bunun dışında besinlerden geçen hastalıklar da kelam konusu. ötürüsıyla ülkemizde de ‘Tek Sağlık’ siyasetinin yürütülmesi gerektiğini düşünüyorum” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
“En makus vefat şekli”
Virüslerle gayret etmenin sıkıntı lakin aşı başta olmak üzere öteki hijyen önlemleri yardımıyla engellenebildiğini belirten Sonceley, “Hastalık özelikle hudut dokuda, omurilikte ve beyinde hasar meydana getirmesiyle en makus mevt biçimini oluşturmaktadır” dedi.
Her ısıran köpek yahut tırmalayan kedinin kuduz olma durumunun kelam konusu olmayacağını da hatırlatan Sonceley, “Türkiye’de 2014 yılında 250 bin kuşkulu ısırık hadisesi olmuş lakin bunların bir yahut iki tane vatandaşımızın vefatı ile sonuçlanmıştır. Gerek insanlarda ve gerekse hayvanlarda kuduz virüsünün canlı dokuya bulaşmasının akabinde evvel kas dokusuna yerleşmekte, kas dokusunda üreyip belirli bir sayıya ulaştıktan daha sonra çevresel hudut sistemine dahil olmaktadır. Oradan da omurilik ve beyne kadar ulaşarak tahribat oluşturmaktadır” diye konuştu.
Şüpheli hayvan denetim altına alınmalı
Hastalığın hayvanlardaki tesir sürecinden de bahseden Sonceley, “Hayvanlarda kuduz hastalığında 3 periyot var. Başlangıç devri, saldırganlık devri ve felç devri. Bir insanın kuşkulu hayvan tarafınca ısırılma yahut tırmalanması durumunda mümkünse temasta bulunulan hayvanın denetim altına alınması yani on gün mühlet ile müşahede altında tutulması gerekiyor. Bu müşahedenin niçini hayvanların müşahede altında tutulmasıdır” dedi.
Yaraya birinci müdahale hayati değer taşıyor
Dr. Öğr. Üyesi Ömer Serdar Sonceley, kuşkulu bir hayvan tarafınca ısırılan yahut tırmalanan bir şahısta alınacak önlemleri şu sözlerle anlattı:
“Virüs bedende birinci vakit içinderda yaralanmış doku ortasındaki hudut dokuya geçiyor. Bu niçinle ne kadar erken müdahale edilirse o kadar aktif önlem alınmış olur. Birinci müdahalede sabunlu su ile yara bölgesini çokça yıkamak epeyce kıymetli ve tesirli. Ek olarak yara yeri ne kadar büyük olursa olsun yaranın kapatılmaması gerekmektedir.”
“Hastalığın gelişimi için ısırık bölgesi önemli”
Isırık yarasının beyne olan uzaklığının hastalığın gelişim sürecini etkilediğini kaydeden Sonceley, “Kuduz etkeninin beyne ulaşma noktasında ayak bileğinden ısırılma ile uzunluğundan ısırılma içinde muazzam fark var. Tabi ki burada etkenin sayısı, ısırık bölgesinin yeri, ısırılan dokunun hudut yoğunluğu, hastalığın gelişim sürecini etkiliyor” formunda konuştu.
“Alınan önlemlerle kurtulmak yüzde 100 mümkün”
Hekimler tarafınca fazlaca acil bir durum görülürse birinci etapta hazır antikorların ısırılan insanlara verilmesi gerektiğini sonrasındasında ise aşılamaya başlandığını belirten Sonceley, “Aşılamanın başlandığı birinci gün 0’ıncı gün olarak kabul edilirse 3, 7, ve 14. günlerde aşılama yapılıyor. Alınan önlemler ile müdahale edildiğinde insanların yüzde 100 kurtulması kelam konusu” dedi.
Son olarak 2007 yılında ‘Amerikan Veteriner Doktorlar Birliği’ ile ‘Amerikan Tabipler Birliği’nin Tek Sağlık’ ismi altında yayınladıkları deklarasyondan da bahseden Sonceley, “Bu deklarasyon biroldukça bilim insanı tarafınca dünyada da kabul gördü. niçini sıhhatin bir bütün olduğu anlayışıdır. aslına bakarsan insanlarda görülen enfeksiyon hastalıkların pek birden fazla hayvansal kaynaklı. Bunun dışında besinlerden geçen hastalıklar da kelam konusu. ötürüsıyla ülkemizde de ‘Tek Sağlık’ siyasetinin yürütülmesi gerektiğini düşünüyorum” diyerek kelamlarını sonlandırdı.